ولو در هات تپ

ولو در هات تپ همان شیری است که با استفاده از آن می توان جریان خروجی را از خط لوله اصلی به انشعاب منحرف و قطع و وصل کرد. ولو در هات تپ یکی از اجزای مهم عملیات را تشکیل می دهد. بلافاصله پس از قرارگیری اتصال مورد نظر روی خط لوله اصلی شیر یا ولو روی فلنج اتصال سوار خواهد شد. در این مواقع فلنج ولو با فلنج اتصال در کنار یکدیگر قرار می گیرند.

کاربرد ولو در هات تپ و دیگر صنایع

ولو وسیله ای است که در صنعت کاربرد دارد. از ولو برای قطع و وصل کردن یا تنظیم میزان جریان و یا منحرف کردن مسیر سیالاتی هم چون گازها و مایعات استفاده می شود.

ولوها اصولا جزء اتصالات لوله هستند. ولی معمولا برای بررسی نوع کاربرد آنان می توان از دسته بندی های جداگانه استفاده کرد. در یک ولو باز سیال از فشار بالاتر به فشار پایین تر جریان می یابد.

ولوها می توانند به صورت دستی به وسیله ی یک دسته ، اهرم ، پدال و یا فلکه و یا به صورت اتوماتیک و در اثر تغییر در فشار ، دما و یا جریان کار کنند. این تغییرات ممکن است بر یک دیافراگم یا یک پیستون اثرگذار باشد و به نوبه ی خود ولو را فعال کند.

ولوها کاملا متنوع هستند و می توانند در دسته بندی های مختلفی طبقه بندی شوند. اما ولو در هات تپ از گوناگونی هایی برخوردار است. اینکه در هر عملیات هات تپ از چه نوع ولوی استفاده شود بستگی زیادی به نوع سیالی که درون خط لوله جریان دارد خواهد داشت. اینکه سیال درون لوله ی اصلی گاز باشد یا مایع در انتخاب نوع ولو تاثیرگذار خواهد بود. همچنین فشاری که سیال در هنگام خروج از لوله ی اصلی به انشعاب وارد می کند یکی دیگر از پارامترهای تعیین کننده ی نوع ولو در هات تپ خواهد بود. در ادامه قصد داریم نمونه هایی از انواع ولو در هات تپ را توضیح دهیم.

ولو در هات تپ دومین مرحله از کل عملیات را تشکیل می دهد. پس از ساخت اتصال مورد نظر مثلا اتصال اسپلیت تی و نصب آن روی خط لوله نوبت به سر هم بندی ولو خواهد رسید. تمامی اتصالات هات تپی در قسمت انتهایی خود نیپل و سپس فلنج را خواهند داشت. ولو نیز در دو سر خورد فلنج دارد. ولو در هات تپ ابزاری است که در میانه مجموعه عملیاتی قرار می گیرد. پس باید از هر دو سر به فلنج اتصال و ماشین هات تپ متصل شود. به همین دلیل است که ولو در هر دو سر خود فلنج دارد. ولو جایی است که کاتر و اجزای برش ماشین هات تپ از داخل آن وارد نیپل اتصال شده و سپس روی خط لوله ی اصلی برش را ایجاد می کند.

ولو در هات تپ جزء اتصالات دائم خواهد بود یعنی پس از پایان عملیات هات تپ ولو به همراه اتصال روی خط لوله ی اصلی باقی خواهد ماند و تنها ماشین هات تپ و اجزای آن است که از مجموعه اجزای عملیات هات تپ روی خط لوله جدا خواهد شد. پس از پایان عملیات هات تپ ، کنترل و قطع و وصل کردن جریان سیالات خروجی از خط لوله ی اصلی به لوله ی فرعی با استفاده از ولو انجام خواهد شد.

چند نمونه از انواع ولو در هات تپ

شیر توپی (Ball valve) یا بال ولو یا شیر گازی یک نمونه از انواع ولو در هات تپ می باشد که با گردش ۹۰ درجه یا ربع گردش که در جهت مستقیم حرکت سیال است جریان آن را قطع و وصل می کند. بال ولو دارای یک قطعه راهبند است که حرکت دورانی دارد و شامل یک توپ کامل و یا نیمه کامل است. این توپ هنگامی که می چرخد مسیر سیال را باز و یا بسته ( صفر / یک ) می کند و برای تنظیم جریان استفاده نمی شود.

این شیرها به دلیل اطمینان بالا و نوع آب بندی مناسبی که دارند گزینه بسیار مناسبی برای استفاده در عملیات انشعاب گیری از خطوط لوله ی حاوی سیالات گازی می باشند. این شیر دارای مجرای ورودی و خروجی مرکزی است.

هزینه نگهداری پایین ،عملکرد سریع با ربع دور باز و بسته شدن ، حجم کم ، عدم نیاز به روانکار و آب بندی غیر قابل نفوذ از مزایای استفاده از ولوهای توپی در عملیات هات تپ است.

گیت ولو ( Gate valve) یا ولو دروازه ای نوع دیگری از ولو در هات تپ است. شیر دروازه ای یا گیت ولو برای قطع و وصل کردن جریان مایعات در لوله ها طراحی شده است. زمان لازم برای باز و بسته کردن این نوع شیرها معمولا زیاد است.

گیت ولو از پرکاربردترین و متداول ترین شیرهای صنعتی است. گیت ولو یا ولو دروازه ای در مقایسه با انواع دیگر ولوها قیمت ارزان تر و افت فشار پایین تری دارد.

شیر دروازه ای برای کنترل جریان فشار در خط لوله مورد استفاده قرار می گیرد.  همچنین به عنوان یک شیر مسدود کننده نیز شناخته می شود.

در ساختار این شیر یک دایره یا مستطیل قرار دارد که با حرکت آن مسیر عبور مایع کنترل می شود.

معمولا برای ساخت این شیرها از متریال چدن نرم یا خشک استفاده می شود. این شیرها کاربرد وسیعی در خطوط لوله آب سرد و گرم دارند.

این شیرها جهت رساندن افت فشار به پایین ترین سطح ، مورد استفاده قرار می گیرند و قابلیت تنظیم جریان را ندارند.

اين شيرها در عملیات هات تپ جريان سيال را به طور كامل بسته يا باز نگه می دارند. از این ولوها سر راه لوله های با طول زياد استفاده بیشتری می کنند چون میزان افت فشار در آن ها خیلی کم است.

از گیت ولوها در محدوده وسيعی از سيالات استفاده می کنند. این نوع ولوها در هنگام بسته شدن آب بندی خوبی دارد.

مهمترين موارد استفاده از اين شيرها در مايعات ويسكوز (چسبنده) همانند گريسهای سبك ، روغن های سنگين و ساير سيالات غير قابل اشتعال می باشد.

مجرابند اين شير وقتي که بطور كامل باز می ‌شود ، از مسير عبور جريان کنار می رود. اين خاصيت باعث می شود در هنگام باز بودن شیر مقاومت به حداقل میزان خود برسد. وقتيکه شير کاملاً بسته شد يک حلقه مجرابند را آب بندی می‌کند. این مجرابند میزان نشتی را حتی الامکان به صفر نزدیک خواهد کرد.

شیر پروانه ای (Butterfly) یا باترفلای ولو یک نمونه از کاربردی ترین انواع ولو در هات تپ است. ساختمان آن از يك بدنه معمولي و يك صفحه مدور كه تقريباً در وسط قرار دارد تشكيل شده است. اين صفحه حول ميله‌ ای با زاویه ی ۹۰ درجه می ‌گردد و بوسيله اهرمی به قسمت حركت دهنده ی شير وصل می ‌باشد.

هنگامی که ولو پروانه ای کاملا باز باشد ، دیسک آن در موازات جریان عبوری از خط لوله قرار گرفته و حداکثر جریان عبوری از خود را ممکن خواهد ساخت. هم چنین در صورت چرخش ۹۰ درجه ، شیر به طور کامل در وضعیت بسته قرار می گیرد.

کاربرد آسان ، نداشتن قطعات لغزنده و کشویی ، وزن کم ، قابلیت کنترل جریان ، امکان ساخت در قطرهای بزرگ ، امکان ساخت دیسک از مواد مختلف فلزی و غیر فلزی و هم چنین امکان نصب شیر در همه ی حالت های عمودی ، افقی و مایل از مزایای ولو پروانه ای می باشد.

شیرآلات مدولار یا ساندویچی (Sandwich valve) نوع دیگری از موارد استفاده ولو در هات تپ هستند. از شیرهای ساندویچی معمولا زمانی استفاده می شود که فضای کم تری برای مانور دادن در انشعاب گیری داشته باشیم. این شیرها در سایزهای متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرند و در انواع عملیات های کنترل دبی ، کنترل فشار و جریان های یک طرفه موجود می باشند.

ولو در هات تپ با سه مشخصه مورد استفاده قرار می گیرد. این سه مشخصه عبارت اند از نوع ولو ، سایز ولو و کلاس ولو.

کلاس ولو مشخصه ای است که میزان فشار قابل تحمل ولو را تعیین می کند.

به طور مثال برای فشارهای کم تر از ۳۰۰psi ولو کلاس ۳۰۰ ، برای فشارهای ۳۰۰psi تا ۶۰۰psi ولو کلاس ۶۰۰ ، برای فشارهای ۶۰۰psi تا ۹۰۰psi ولو کلاس ۹۰۰ استفاده می شود. هم چنین در فشارهای ابلاتر نیز از ولوهای با کلاس بالاتر استفاده خواهد شد.